Brontekst bekijken van Ferrovie Urbignesi

{{Infobox bedrijf
| naam = Ferrovie Urbignesi
| logo = FU.png
| sector = Openbaar vervoersbedrijf
| oprichting = 1889
| afkorting = FU
| oprichters = [[Urbigno|Comune d'Urbigno]], [[Ihlane|Staat Ihlane]]
| organisatie = semi-staatsbedrijf
| dochters = [[Reismaat B.V.]] (25%)
| hoofdkantoor = Stationsplein 3 <br>
0801XX Amsvorde-Centrum <br>
}}

'''Ferrovie Urbignesi''' (Nederlands: ''Urbignese Spoorwegen'', Arabisch: ''سكك أربينيسية'', transscriptie: ''Sikak Urbīnysiyya'', afkorting ''FU'') is een van de twee grote spoorwegmaatschappijen in [[Ihlane]] naast de [[Ihlaanse Spoorwegen]], en verzorgt en onderhoudt voornamelijk spoorwegen in het oosten van Ihlane, de spoorlijnen [[spoorlijn Ulstheim-Urbigno|Arloheim-Urbigno via Amsvorde]] en [[spoorlijn Arloheim-Ockholm|Arloheim-Ockholm via Ulstheim]]. Belangrijke stations bediend door de FU zijn [[station Arloheim Centraal]], [[station Al-Qusur]], [[station Ulstheim]], [[station Amsvorde Centraal]] en [[station Urbigno]]. Op verschillende plekken zijn er aansluitingen naar de netwerken van andere OV-maatschappijen, alsmede emplacementen en raccordementen. 

== Geschiedenis ==

De Ferrovie Urbignesi zijn opgericht in 1889, vooruitlopend op de ingebruikname van de spoorlijn tussen Amsvorde en Arloheim, als een samenwerking tussen de gemeente Urbigno, die voor haar ontsluiting belang had bij een goede verbinding, en de staat Ihlane, die ook baat had bij een beter verbonden land. Het hoofdkantoor werd in eerste instantie gevestigd in [[Urbigno]]. Gekozen werd om de spoorlijn aan te laten sluiten op de reeds bestaande spoorlijn Arloheim-Ockholm, die tot dan toe werd uitgebaat door de [[Ockholmer Spoorweg]]. De reden hiervoor was dat enkele kostbare infrastructurele benodigdheden, zoals stations, bruggen en tunnels niet dubbel hoefden te worden aangelegd. Hiervoor droeg de FU jaarlijks een bijdrage af aan de [[OS]]. Andere infrastructurele elementen werden of bekostigd door de FU (zoals [[station Amsvorde Oost]], of bekostigd door de staat, om vervolgens verpacht te worden aan de FU (zoals bijvoorbeeld de brug over het Middellands kanaal). 

De aanleg van de spoorlijn vorderde vlot, maar niet overal even snel. Vooral bepaalde infrastructurele elementen bleken lastig te zijn. Zo reed FU in 1905 pas tot aan [[station Amsvorde Iberië]], toen nog Amsvorde West geheten. In 1906 kwam hier de verbinding Amsvorde Centraal - Urbigno bij, waarbij passagiers die verder wilden reizen met een veer moesten oversteken, om vervolgens aan de andere weer op te stappen. In 1908 kwam uiteindelijk de hangbrug gereed, waarna de spoorlijn feestelijk werd geopend. Al snel bleek de verbinding behoorlijk winstgevend, ook vanwege de goederenfunctie van Amsvorde Centraal en het [[Havenlijn Amsvorde|raccordement naar de haven]]. Reeds in 1925 bleek de verbinding naar Urbigno drukker dan de verbinding naar Ockholm. Uuiteindelijk is daarom in 1933 van bovenaf besloten om de [[OS]] op te laten gaan in de FU. Sindsdien voerde de FU dus alle diensten aan de oostkant van Arloheim uit. Ook was het de FU sinds 1924 al toegestaan enkele verbindende diensten uit te voeren tussen [[station Arloheim Centraal|Arloheim Centraal]] (toen nog Oost) en [[station Arloheim West| Arloheim West]] via het [[station Arloheim Zuid|Zuidestation]], samen met de [[IS]]. Dit zou zo blijven tot het opbreken van deze sporen. In 1956 is het hoofdkantoor verhuisd naar Amsvorde Centraal, om beter overzicht te hebben op de hele lijn, deels vanwege de afgelegen locatie van Urbigno. 

Sinds 1956 is de grootste verandering geweest het opbreken van de spoorwegen door Arloheim. Hierbij verloor de FU een deel van haar inkomsten, en ook de aansluiting tussen de westelijke spoorlijnen en de oostelijke spoorlijnen was een tijd lang beroerd. Doordat [[ArlOV]] bepaalde metro- en tramverbindingen realiseerde, is deze verbinding reeds beter geworden, maar de FU is ook een grote drijfveer geweest achter [[metrolijn F]], omdat dit een directe verbinding zou vormen tussen [[station Arloheim Campus]] en het FU-netwerk.

Kleine veranderingen zijn onder meer de opening van [[station Ulstheim Zuid]] in 2004 en [[Arloheim Oost]] in 1966 geweest.

== Taalproblematiek ==

Hoewel de omroepen traditioneel tweetalig waren in verband met de Italiaanse bevolking van Urbigno, weigerde de FU lange tijd haar Arabische reizigers tegemoet te komen. Dit gebeurde pas in 1973, nadat dit wettelijk verplicht is. Sindsdien zijn omroepen drietalig. Stationsborden zijn echter nog steeds in de ta(a)l(en) van de desbetreffende gemeenten.

== Diensten ==

{| class="wikitable"
! Lijn
! Treinsoort
! Route
! Aantal stations
|-
| style="width:250px;" | {{LijnD1}} Arloheim Centraal - Amsvorde Centraal
| style="width:100px;" | Directe trein
| '''Arloheim Campus''' - ''Arloheim Forum'' - ''Arloheim Centraal'' - ''Amsvorde Centraal''
| style="width:75px;" | 4
|-
| {{LijnD2}} Arloheim Campus - Ockholm
| Directe trein
| '''Arloheim Campus''' - ''Arloheim Forum'' - ''Arloheim Centraal'' - ''Ulstheim'' - Ockholm
| 5
|-
| {{LijnS10}} Arloheim Centraal - Urbigno
| Stoptrein
| '''Arloheim Centraal''' - Al-Qusur - Al-Waha - Al-Diyar Al-Bayda - Amsvorde Iberië - ''Amsvorde Centraal'' - Amsvorde Oost - Amsvorde Venpoort - Vittoria - Valverde - Storia Infinta - Urbigno
| 11
|-
| {{LijnS11}} Nedelrand - Ockholm
| Stoptrein
| '''Nedelrand''' ''Arloheim Campus'' - ''Arloheim Forum'' - Arloheim Panderberg - ''Arloheim Centraal'' - Al-Qusur - Al-Waha - Ulstheim Zuid - ''Ulstheim'' - Ockholm
| 7
|-
| {{LijnS12}} Arloheim Campus - Amsvorde Venpoort
| Stoptrein
| '''Arloheim Campus''' - ''Arloheim Forum'' - Arloheim Panderberg - ''Arloheim Centraal'' - Al-Qusur - Al-Waha - Al-Diyar Al-Bayda - Amsvorde Iberië - ''Amsvorde Centraal'' - Amsvorde Oost - Amsvorde Venpoort
| 11
|-
| {{LijnS15}} Greneylant - Ulstheim
| Stoptrein
| '''Greneylant / Grenisola''' - Landraaf / Corveggio - Schieren Noord / Scirano Nord - Schieren Zuid / Scirano Sud - Valle Deserta - Vittoria - Amsvorde Venpoort - Amsvorde Oost - ''Amsvorde Centraal'' - Amsvorde Iberië - Al-Diyar Al-Bayda - Ulstheim Zuid - ''Ulstheim''
| 14
|-
| {{LijnS16}} Amsvorde Oost - Lavijn
| Stoptrein
| '''Amsvorde Venpoort''' - Amsvorde Oost - ''Amsvorde Centraal'' - Amsvorde Iberië - Al-Diyar Al-Bayda - Lavijn 
| 6
|-
| {{LijnS17}} Amsvorde Centraal - Finiterra
| Stoptrein
| '''Amsvorde Centraal''' - Amsvorde Oost - ''Amsvorde Venpoort'' - Vittoria - Sabbiane - Il Tempio - Masarino - Casesecce - Altione - Finiterra
| 10
|}

[[Categorie:Openbaar vervoer]]
[[Categorie:Bedrijf]]